Anatomia w małym palcu
Złapanie poprawnych proporcji w zgodzie z anatomią człowieka sprawia wiele problemów nie tylko początkowym artystom, ale również osobom, które mają już niemały warsztat. Kupowanie, słuchanie, oglądanie wielu poradników często wcale nie pomaga, a zasiewa wręcz ziarenko niepewności “Dlaczego nadal mi to nie wychodzi”. Dzisiaj postaramy się omówić tę kwestię w o wiele prostszy i bardziej przystępny sposób.
Pojęcie anatomii i rysunku anatomicznego
Zacznijmy od tego czym właściwie jest anatomia i rysunek anatomiczny? Anatomia z zasady jest działem biologii nurtującym budowę poszczególnych organizmów. Antopotomia, czyli anatomia człowieka zajmuje się konkretnym rozłożeniem człowieczka na czynniki pierwsze: narządy, układy, tkanki itp. Jeśli chodzi o aspekty rysunkowe zaczerpniemy z niej tylko najpotrzebniejsze nam rzeczy, czyli np. budowę szkieletu i układ mięśniowy. Rysunek anatomiczny jest określeniem, które zwęża zakres badawczy jedynie do studium ciała ludzkiego.
Kanon proporcji człowieka
Czym właściwie jest kanon? W najprostszy sposób możemy określić tym mianem zespół zasad obowiązujący w danym okresie sztuki czy to w odniesieniu do stylu architektonicznego czy to względem ukazywania postaci ludzkiej. Kanon jest ściśle powiązany z proporcjami, na których winniśmy bazować, poprawne zilustrowanie człowieka jest uzależnione od stosunku konkretnych części ciała do całości lub względem drugiej. Wielu uczonych, rzeźbiarzy i malarzy starało się odnaleźć wcześniej wspomniane idealne proporcje ciała. Z tego też powodu jesteśmy w stanie wymienić wiele kanonów starożytnych i nowożytnych, które nawzajem się uzupełniają lub w niektórych kwestiach są sobie sprzeczne.
Kanony starożytne
Kanon egipski
Kanon egipski jest każdemu znany ze względu na bardzo charakterystyczne ukazywanie postaci ludzkiej, gdzie każda osoba ukazywana była w ustawieniu bocznym. Ilustrowane postaci z profilu, miały mieć tors obrócony bokiem z uwydatnionym pępkiem, podczas gdy ramiona oraz oko były pokazane frontalnie, dodatkowo nogi również miały być ustawione z profilu. Proporcje ciała wyznaczano poprzez wykreślenie siatki kwadratów, gdzie 18 kratek równe były wzrostowi postaci. Dodatkowo pozwalały na wyznaczenie też umiejscowienie innych części ciała w odpowiednich miejscach odmierzając je jedno od drugiego: od szyi do kolan – 10 kratek, od kolana do podeszwy – 6 kratek itp., a przykładowo postać siedząca mieściła się w 14 rzędach kwadratów.
Kanon Polikleta
Kanon Polikleta miał na celu stworzenie szereg zasad, który umożliwiał stworzenie postaci doskonałej. Człowiek idealny miał mieć odpowiednio podzielne przez siebie proporcje ciała, zarazem będąc istotą naturalną, lecz w naturze nie istniejącą. Poliklet zachował kanon anatomiczny, ale budowę ciała ludzkiego oparł na rozmiarach palca, odchodząc od popularnej miary głowy czy stopy. Ten kanon można było swobodnie ograniczyć do pewnych zależności matematycznych: głowa mieści się 7 razy w całej wysokości, a tors można wpisać w kwadrat.
Kanon Witruwiusza
Kanony nowożytne
Kanon Da Vinci
Kanon Durera
Kanon Le Corbusier
Teoria skrótowa tzw. “anatomia w małym palcu”
Postaramy się sobie wyjaśnić podstawy na konkretnych przykładach, tak aby wszelkie niejasności poszły w niepamięć, a nowe informacje były proste do przyswojenia.
Anatomia dłoni – jak narysować dłoń?
Jest to niepodważalnie jeden z najbardziej uciążliwych tematów dla wielu rysowników. Chowamy dłonie w kieszeniach, za plecami, gdziekolwiek byleby nie musieć ich rysować.. znaczy kto chowa ten chowa, osobiście jest to dla mnie najbardziej satysfakcjonująca część rysunku postaci, a właściwie dlaczego? Jednym z głównych odniesień proporcji dłoni do innych części ciała jest to, że dłoń jest wielkości twarzy człowieka. Teoria może się zdawać o wiele bardziej zawiła kiedy nie widzimy jej przed nosem. Omówmy to sobie na konkretnych przykładach:
Budowa dłoni – szkielet
Dłoń składa się konkretnie z 27 kości, a wszystkie palce są zbudowane z 3 paliczków, z wyjątkiem kciuka, który zbudowany jest jedynie z dwóch. Analizę budowy szkieletu dłoni przeprowadzimy na podstawie rozłożenia na czynniki pierwsze kultowej pracy Jamesa Montgomery Flagga, dzięki której przy okazji możemy poruszyć kwestię rozłożenia proporcji w perspektywie.
Budowa dłoni – mięśnie
Mięśnie dłoni, tak samo jak zresztą paliczki zapewniają przede wszystkim ruchomość palców, co pozwala na wykonywanie precyzyjnych czynności. Wyróżniamy 3 rodzaje mięśni palców: mięśnie kłębu, kłębu palca małego oraz mięśni środkowe dłoni. Dzięki mięśniom kłębu, jesteśmy w stanie zginać i odwodzić palce, czy to żeby coś podnieść czy np utrzymać w dłoni.
Jak narysować dłoń? – uproszczony tutorial
Anatomia stopy – jak narysować stopę?
Stopa jest aspektem równie uciążliwym jak rysowanie kończyn górnych. Często popełnianym błędem jest właśnie rysowanie zbyt małych stóp, ponieważ ciężko jest ją skojarzyć z np. dłonią. Bezpośrednim odnośnikiem do stopy jest długość przedramienia danej osoby.
Budowa stopy – szkielet
Stopę możemy podzielić zasadniczo na 3 części: kości stępu, śródstopia oraz kości palców. Częścią łączącą dłoń oraz stopę jest właśnie ten ostatni punkt – palce stopy również są zbudowane z 3 paliczków(czyli 3 zagięć które będziemy w rysunku uwzględniać), z wyjątkiem palucha składa się z 2 paliczków – bliższego i dalszego. W tym przypadku zaczerpniemy inspirację od wybitnego polskiego malarza – Jacka Malczewskiego, rozłożymy sobie na czynniki pierwsze (szkielet i mięśnie) stopy jednej z postaci ukazanej na obrazie “Śmierć Ellanai”. Są one właściwie punktem najbardziej na tym obrazie zaakcentowanym.
Budowa stopy – mięśnie
Wszystkie mięśnie stopy możemy podzielić na 2 kategorie: mięśnie grzbietu stopy oraz mięśnie podeszwy, z czego te drugie stanowią znaczną część mięśni stopy. Mięśnie stopy odpowiadają przede wszystkim za ruchliwość palców oraz pełnią funkcję swojego rodzaju usztywnienia, które pozwala na utrzymanie pionowej postawy ciała.
Jak narysować stopę? – uproszczony tutorial
Anatomia – proporcje ciała
Na podstawie odniesień do innych części ciała możemy w o wiele bardziej sprawny sposób zbudować całą sylwetkę postaci, która będzie poprawna anatomicznie. Już wiemy do czego odnieść wielkość stopy i dłoni, ale to ułatwi nam wyrysowanie jedynie 4 elementów. Skąd właściwie mamy wiedzieć jakiej długości są nogi lub tors?
Budowa ciała – szkielet człowieka
Szkielet człowieka podzielić możemy na dwie główne części – szkielet osiowy oraz szkielet kończyn (górnych i dolnych). Najważniejszym dla nas odnośnikiem będzie czaszka stanowiąca część szkieletu osiowego. Wiedzą powszechną jest to, że możemy użyć jej wymiarów do odmierzenia wzrostu człowieka, mieści się około 7-8 razy w długości tzw “od stóp do głów”, a w szerokości barków 2 razy. Czasami można jej użyć również jako odnośnika do kobiecych bioder, gdzie jej szerokość może wynosić 1,5-2 głowy, jednak jest to niestała zależność, ze względu na różnorodność sylwetek. Długość nóg również możemy odmierzyć stosując odkładanie głowy – powinny być mniej więcej długości 3,5 głowy. Jednym z bardzo ważnych aspektów jest także umiejętność skojarzenia wielkości innych części ciała do wzrostu człowieka. Leonardo Da Vinci zajmował się badaniem ludzkiego ciała w szerokim tego słowa pojęciu, udało mu się zauważyć, że proporcje ciała ludzkiego można odnieść do konkretnych wielkości matematycznych. Na jego słynnym szkicu pod tytułem “Człowiek witruwiański” widzimy, że rozstawione ramiona są odpowiednikiem wysokości ciała dorosłej osoby. Wynika z niego również to, że stopa stanowi 1/7 człowieka (podobnie do głowy, która wacha się od 1/6 do 1/8), a łokieć, tak samo jak pierś – 1/4.
Budowa ciała – układ mięśni człowieka
O ile jesteśmy w stanie określić szkielet człowieka mianem fundamentu ciała człowieka, to wciąż należy pamiętać, że mięśnie są równie ważnym budulcem. Układ mięśniowy jest swojego rodzaju ostoją organizmu, przede wszystkim pomaga on utrzymać prawidłową postawę ciała. Bezpośrednio umożliwia poruszanie się i wykonywanie precyzyjnych ruchów, a dodatkowo utrzymuje narządy w konkretnych miejscach. Wyróżniamy trzy główne rodzaje mięśni: mięśnie szkieletowe, mięśnie gładkie oraz mięśnie prążkowane.
Responses